Vorige week heb ik 72 uur gevast en alleen op water geleefd. Dat was best een uitdaging, maar is me achteraf ontzettend goed bevallen. Hoe werkt vasten, wat gebeurt er met je lichaam en wat zijn de voor- en nadelen? In dit artikel lees je er alles over.
Waarom 3 dagen vasten?
Alhoewel ik best gezond leef vind ik guilty pleasures echt onweerstaanbaar: pizza, sushi, chips en chocolade gaan er soms makkelijker in dan lucht. Even voor jullie beeldvorming: ik ben 1.80 meter en 74 kilogram. Ik hoef dus niet echt op te letten wat ik allemaal naar binnen werk. Maar als ik een tijdje ‘shit’ eet voel ik me ook shit. Mijn lichaam begint dan te protesteren. Na de zoveelste sushi-binge-eating-sessie besloot ik: ik ga 72 uur vasten! Het werd de hoogste tijd om mijn lichaam rust te geven om te kunnen herstellen.
Eerdere ervaringen met vasten
Ik heb dit jaar meerdere keren 24 of 48 uur gevast, maar nog nooit 72 uur. De eerste keer 24 uur vasten was dan ook best een uitdaging, maar als je het een paar keer hebt gedaan is het op een gegeven moment appeltje-eitje. Als je maag begint te knorren op het tijdstip dat je normaal eet, denk je dat je honger hebt. Dit “hongergevoel” kun je prima onderdrukken door een glas water te drinken. Het is je spijsvertering die op gang komt op vaste tijdstippen. Niet iets om al te serieus te nemen, dus.
Wat zijn de gezondheidsvoordelen van vasten?
Er lopen nog diverse onderzoeken naar vasten dus nog niet alles is bekend, maar de afgeronde onderzoeken laten al hele positieve resultaten zien. Hieronder een aantal (mogelijke) gezondheidsvoordelen van vasten:
1. Vernieuwing van stamcellen
Als we een langere tijd vasten, dwingen we ons lichaam om de glucosevoorraad aan te breken. Als deze voorraad helemaal op is, dan gaat het lichaam pas over op het verbranden van de vetreserves. Tijdens het vasten worden overbodige en beschadigde witte bloedcellen afgebroken en afgevoerd. Dit proces noemen we autofagie. Wetenschappers zijn er nog niet over uit wanneer dit proces precies begint. Afhankelijk van je dieet zou autofagie 10 tot 72 uur na de laatste opname van voedsel beginnen. In theorie zou autofagie oneindig kunnen duren, tot het moment dat je weer voedsel tot je neemt of volledig door je vetreserves heen bent.
Uit onderzoek blijkt dat afname van witte bloedcellen in ons lichaam zorgt voor een activatie van stamcellen. Door deze activatie beginnen onze stamcellen, na afloop van het vasten, met het aanmaken van nieuwe witte bloedcellen. Door dit proces krijgt ons immuunsysteem dus een dikke power-up!
Wel moet ons lichaam eerst in zogenaamde ‘ketose’ worden gebracht. Dit doe je door je glucosevoorraad volledig te verbranden. Ketose is de staat wanneer ons lichaam vet omzet in ketonen.
2. Verbeteren van cognitieve functies
Onderzoekers hebben aangetoond dat vasten leidt tot verbeterde hersenfuncties. Testen op dieren tonen aan dat vasten leidt tot minder voorkomende symptomen van Alzheimer, Parkinson en Huntington. Ook bij mensen zijn al positieve resultaten bereikt.
3. Verminderen ontstekingen en chronische ziektes
Onderzoekers hebben bij verschillende diersoorten aangetoond dat ze 20% ouder worden als ze 20% minder calorieën binnenkregen. De calorierestricties zorgde er dus voor dat alle dieren ouder werden! De mogelijke oorzaak is dat vasten leidt tot lagere ontstekingswaarden in ons lichaam en diezelfde ontstekingen leiden tot allerlei chronische ziektes.
4. Verbeteren van insulineregulatie
Vasten zorgt voor een verbeterde insulinegevoeligheid en een lagere bloeddruk. Dit gebeurt als het lichaam in ketose gaat. Door deze hogere gevoeligheid voor insuline is ons lichaam beter in staat de bloedsuikerspiegel te reguleren. Iets wat mensen met diabetes type 2 niet meer goed lukt.
Hoe bereid je je voor op vasten?
Een goede voorbereiding is belangrijk. Ik adviseer je dan ook om eerst zelf op onderzoek te gaan voordat je zomaar gaat vasten. Lees er online over en bekijk YouTube-filmpjes over dit onderwerp. Misschien heb je iemand in je buurt die dit eerder heeft gedaan. Uit mijn eigen ervaring kan ik je de volgende tips geven:
- Bouw het rustig op. Vast eerst eens 12 of 24 uur en ervaar hoe je lichaam reageert. Bouw het daarna langzaam op.
- Doe het samen, dit zorgt voor meer motivatie. Als je het alleen doet, zorg dan dat je partner op de hoogte is.
- Zoek afleiding. Als je een volle agenda hebt sta je minder stil bij het feit dat je niet mag eten.
- Beweeg voldoende. Ga bijvoorbeeld een stuk lopen of fietsen. Vermijd zware fysieke inspanningen. Dit kan je namelijk wat duizelig maken in je hoofd.
- Als je de verleidingen niet kunt weerstaan, haal dan vooral geen lekkere dingen in huis!
- Drink elke dag een glas met wat Himalayazout. Zo hou je je vochtbalans beter op peil.
- Haal Spa Rood in huis. Het koolzuur geeft een fijne verfrissing in je mond en je maag is iets sneller verzadigd.
Mijn ervaring met 72 uur vasten
Om je een beter beeld te geven heb ik wat aantekeningen gemaakt:
Dag 1 – 10.00 uur ‘s ochtends
‘s Ochtends om 10.00 uur at ik mijn laatste maaltijd: vers brood van de bakker met pindakaas, een banaan en een groenteshake. Doordat ik al vaker gevast had ging de eerste dag eigenlijk vlekkeloos.
Dag 2 – Energiedip
Toen ik wakker werd sloeg ik gelijk een glas water met wat Himalayazout achterover. De rest van de ochtend ging eigenlijk prima, maar ‘s middags kreeg ik een gigantische energiedip. Ik had alleen nog maar zin om op bed te liggen en series te kijken. Hier heb ik me dan ook maar aan over gegeven.
In het begin van de avond was mijn energieniveau weer op peil. De rest van de avond ging eigenlijk prima zonder last te hebben van een knorrende maag.
Dag 3 – Gebakken eieren
Om 04.00 uur was ik opeens klaarwakker en had ik ontzettende cravings naar gebakken eieren! Waarschijnlijk had mijn lichaam behoefte aan eiwitten. Ik ben uit bed gegaan en heb 2 uur beneden op de bank gezeten. De hond keek me aan alsof hij wilde zeggen “wat doe jij zo vroeg wakker?” Gelukkig kon ik daarna nog een paar uurtjes slapen.
De rest van de dag voelde ik me verder prima, al zat ik met mijn energieniveau zo rond de 70%. Het hongergevoel bleef uit, maar ik fantaseerde des te meer over lekker eten en wat straks allemaal weer “mocht”. Als extra uitdaging stapte ik die middag de Albert Heijn in om allerlei gezonde snacks voor de volgende ochtend te kopen.
Dag 4 – Feestmaal
10.00 uur.. feeeest! Ik mocht eindelijk weer wat eten. Ik heb heerlijke bananenpannenkoeken gemaakt met vers fruit, een groetesmoothie en medjoul dadels. Wat kan eten toch onwijs lekker zijn!
Vasten is een mentale, fysieke en spirituele reis
Jim White
Ga ik dit vaker doen?
Ja! Dit ga ik absoluut vaker doen. Het voltooien van 3 dagen vasten voelde als een overwinning. Ik heb echt het idee dat mijn lijf ontgift is. Mijn lichaam, en vooral mijn gewrichten, voelen soepeler aan. Ook vind ik het fijn om even in die tunnelvisie te zitten. Zoals diëtist Jim White uit de Amerika ooit zei “Vasten is een mentale, fysieke en spirituele reis” en zo voelde het ook echt. Ik hield me minder bezig met onbelangrijke zaken en leerde de kleine dingen weer waarderen. Een verheldering van de geest. Iets wat ik iedereen kan aanraden!
Nog meer weten over vasten? Check de volgende video’s:
Dr. Eric Berg – What Really Happens When We Fast?
Dr. Eric Berg van het gelijknamige YouTube-kanaal legt uit wat er met ons lichaam gebeurt als we vasten.
Dokters van Morgen – Vasten
“In deze uitzending duiken we in de wereld van vasten en het genezende effect daarvan. Wat kan vasten betekenen voor reumapatiënten? En we zien wat voor effect vasten in combinatie met chemotherapie kan hebben op tumoren. Antoinette gaat samen met twee andere kandidaten het vasten-experiment aan. Wat doet zes weken vasten met je lichaam en geest en is het makkelijk vol te houden?”